Gene Solutions tiên phong nghiên cứu công nghệ DNA ngoại bào

Mục lục
    Add a header to begin generating the table of contents

    Là đơn vị đi đầu trong nghiên cứu DNA ngoại bào tại Việt Nam, Gene Solutions phát triển một hệ sinh thái giải pháp gen toàn diện – đặc biệt là phương pháp tầm soát ung thư sớm.

    CtDNA – chỉ dấu sinh học phát hiện ung thư của thế kỷ 21

    Theo nguyên tắc sinh học phân tử, các tế bào (dù khoẻ mạnh hay tế bào khối u) đều có đặc điểm là sẽ phóng thích các DNA tự do vào máu, được gọi là cell-free DNA. Các DNA này là phân tử DNA ngoại bào (extracellular DNA) lưu thông tự do trong máu và các chất dịch trong cơ thể.

    Các mảnh ctDNA được tế bào ung thư phóng thích vào máu thông qua cơ chế chết theo lập trình (apoptosis), bao gồm tế bào khối u tiết ra hoặc tế bào khối u hoại tử do thiếu máu nuôi… Các DNA tự do này nếu được phóng thích từ tế bào khối u ung thư sẽ được gọi là ctDNA (circulating tumor DNA), mang những đặc điểm riêng biệt của chính loại tế bào khối u phóng thích chúng.

    Như vậy, nếu phát hiện ctDNA đặc trưng của tế bào ung thư trong cơ thể người, chúng ta có thể phát hiện sớm người đó mắc ung thư. Và khi phân tích các đặc điểm của ctDNA ấy, ta xác định được đó là loại ung thư gì[1].

    Do đó, ctDNA hiện nay được xem là dấu ấn sinh học hàng đầu trong việc phát hiện sớm và điều trị ung thư ở các quốc gia phát triển****.

    **** Dự án CancerSeek do đại học Johns Hopkins thực hiện – JHU 2018. Tại Mỹ, châu Âu, Ấn độ. xét nghiệm Galleri™ tầm soát sớm nhiều loại ung thư trong một lần thu máu, xét nghiệm TriNetra™ tầm soát sớm ung thư vú, xét nghiệm TriNetra-Prostate tầm soát sớm ung thư tiền liệt tuyến. (Theo https://trinetra360.com/; https://www.galleri.com/)

    Ứng dụng DNA ngoại bào mở ra cuộc cách mạng trong tầm soát và phát hiện ung thư sớm

    Tại Việt Nam, Gene Solutions là đơn vị tiên phong ứng dụng công nghệ DNA ngoại bào để phát triển các giải pháp gen trong tầm soát ung thư và phát hiện tồn dư khối u. Tháng 4/2022, Gene Solutions giới thiệu quy trình sinh thiết lỏng phát hiện ung thư sớm gọi là SPOT-MAS (Screen for the Presence of Tumor by DNA Methylation and Size).

    SPOT-MAS* được xây dựng dựa trên công nghệ giải trình tự thế hệ mới để phát hiện đồng thời 4 biến đổi đặc trưng của ADN khối u được phóng thích vào máu ngoại vị (ctDNA). Sự kết hợp 4 đặc tính này và mô hình máy học giúp gia tăng khả năng phát hiện ung thư từ giai đoạn sớm, cho phép phát hiện đồng thời 5 loại ung thư gan, phổi, vú, đại-trực tràng và dạ dày, với độ đặc hiệu 95,9%[2].

    *Ứng dụng kĩ thuật giải trình tự gen thế hệ 02 phát hiện bốn chỉ dấu phân tử đặc trưng của tế bào ung thư (ctDNA) phóng thích vào máu khác biệt với DNA của tế bào khoẻ mạnh và dự báo vị trí của khối u dựa trên dữ liệu máy học từ DNA khối u.

    Tầm soát đồng thời 5 bệnh ung thư chỉ trong 1 lần thu máu

    Sinh thiết lỏng SPOT-MAS là sự hỗ trợ dành cho các phương pháp tầm soát ung thư truyền thống** vì mang đến ưu điểm: không xâm lấn, chính xác, đơn giản, thuận tiện, chi phí hợp lý. Chỉ với 1 lần lấy máu (khoảng 10ml), người làm xét nghiệm có thể tầm soát cùng lúc 5 loại ung thư phổ biến nhất Việt Nam hiện nay: ung thư gan, phổi, vú, đại-trực tràng, dạ dày.

    **Phân tích này được khuyến nghị sử dụng cho người trưởng thành có nguy cơ ung thư cao, chẳng hạn như người từ 40 tuổi trở lên nhằm phát hiện dấu hiệu của tế bào ung thư và dự đoán vị trí của khối u trong cơ thể. Việc phân tích ctDNA không phát hiện tất cả các bệnh ung thư và nên được dùng bổ sung – chứ không thay thế – cho các tầm soát ung thư thường quy quan trọng được khuyến cáo hiện nay. Không phân tích cho phụ nữ có thai hoặc bệnh nhân ung thư, không khuyến nghị cho người từ 21 tuổi trở xuống.

    Khả năng tầm soát của công nghệ SPOT-MAS™ tạo bước ngoặt mới cho cuộc chiến phòng chống ung thư hiện tại. Khi phát hiện ung thư sớm, tận dụng được thời điểm vàng để can thiệp bằng các phương pháp đặc hiệu, tỷ lệ sống của bệnh nhân ung thư có thể tăng từ 3 đến 16 lần, lên đến 99% (ung thư vú) hay 90% (ung thư đại-trực tràng).

    Những con số ấn tượng này đặc biệt ý nghĩa trong bối cảnh 80% bệnh nhân ung thư Việt Nam được phát hiện ở giai đoạn muộn, khiến các phương pháp điều trị khó phát huy tác dụng.

    Bệnh nhân ung thư được chữa trị hiệu quả sẽ làm nhẹ đi gánh nặng tâm lý và tài chính đang đè nặng lên gia đình họ, cũng như giảm tải cho ngành y tế và xã hội nói chung.

    Gene Solutions: từ đi đầu trong nghiên cứu DNA ngoại bào đến hệ sinh thái giải pháp gen cho người Việt

    Thành lập vào năm 2017, Gene Solutions quy tụ đội ngũ hùng hậu các nhà khoa học, chuyên gia đầu ngành trong các lĩnh vực Di truyền học, Y học, Công nghệ, với mong muốn cải thiện sức khỏe cộng đồng bằng giải pháp gen tiên tiến, chất lượng, chi phí hợp lý. Đội ngũ Gene Solutions đã có 15 công bố – bao gồm nhiều công trình giá trị về ứng dụng của nghiên cứu DNA ngoại bào trong tầm soát ung thư – trên các tạp chí khoa học uy tín trong nước và quốc tế.

    Kỹ thuật viên trong phòng Lab của Gene Solutions

    Gene Solutions hiện cung cấp hệ sinh thái gồm 29 xét nghiệm tầm soát ung thư, chăm sóc thai kỳ và các bệnh mạn tính di truyền, hỗ trợ bác sĩ tiên lượng bệnh và điều trị chính xác. Tính đến tháng 5/2022, Gene Solutions đã thực hiện hơn 400.000 xét nghiệm gen, thiết thực ứng dụng công nghệ DNA ngoại bào để tầm soát và sàng lọc nhiều căn bệnh phổ biến với người Việt.

    Trước vấn nạn ung thư tại Việt Nam, Gene Solutions mong muốn “phổ thông hoá” công nghệ SPOT-MAS, nhằm thúc đẩy thói quen tầm soát ung thư trong cộng đồng, nâng cao hiệu quả chữa trị và tỷ lệ sống của bệnh nhân. Tháng 8/2022, Gene Solutions khởi động chiến dịch “Chung tay đẩy lùi ung thư” – Cùng hành động “Vì một Việt Nam không còn nỗi lo ung thư”, phối hợp với hơn 100 bệnh viện, phòng khám, doanh nghiệp đối tác để lan toả nhận thức về tầm soát ung thư sớm.

    Bác sĩ Nguyễn Hữu Nguyên, Đồng sáng lập Gene Solutions, chia sẻ: “Chúng tôi luôn tin rằng mỗi người đều xứng đáng được chăm sóc sức khỏe tốt hơn. Tiên phong trong nghiên cứu DNA ngoại bào tại Việt Nam, Gene Solutions mong muốn ngày càng nhiều người Việt được hưởng lợi từ công nghệ này – đặc biệt là những người có nguy cơ mắc ung thư cao. Chúng tôi nỗ lực đưa thành tựu của nền y học chính xác từ phòng lab đến đời sống, góp phần cải thiện sức khoẻ từng cá nhân, cho mỗi gia đình Việt thêm bình an, hạnh phúc”.

    [1] Liquid Biopsy and NGS: Driving translational clinical research to the next level.

    [2] Tạp chí Y học Việt Nam tập 513 – tháng 4 – số 1 – 2022 (trang 176 – 180).

    Bài viết liên quan

    Bình luận

    Chuyên gia GENE SOLUTIONS đang lắng nghe bạn !

    Tư vấn di truyền