Nam có bị ung thư vú không? Câu trả lời là có. Tìm hiểu dấu hiệu cảnh báo sớm và các phương pháp tầm soát an toàn, hiệu quả cho nam giới ngay hôm nay.
Nam có bị ung thư vú không? Câu trả lời là CÓ
Câu hỏi “Nam có bị ung thư vú không?” nghe có vẻ lạ lẫm với nhiều người, nhưng câu trả lời hoàn toàn là có. Mặc dù ít gặp hơn ở nữ giới, nam giới vẫn có mô tuyến vú – nơi các tế bào ung thư có thể phát triển bất thường.
Theo thống kê từ Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS), mỗi năm có khoảng 2.700 ca ung thư vú ở nam giới được chẩn đoán tại Hoa Kỳ. Dù chiếm chưa đến 1% tổng số ca ung thư vú, nhưng tỷ lệ tử vong lại cao hơn phụ nữ vì phần lớn nam giới phát hiện bệnh khi đã ở giai đoạn muộn.
Lý do chính là vì nhiều người không nghĩ rằng nam giới cũng có nguy cơ, nên thường bỏ qua các triệu chứng ban đầu như khối u nhỏ dưới núm vú hoặc da vú thay đổi. Trong khi đó, nếu phát hiện sớm, ung thư vú ở nam có tiên lượng điều trị tương đối khả quan, tương tự như ở nữ giới.
Về mặt giải phẫu học, cả nam và nữ khi sinh ra đều có mô tuyến vú. Ở tuổi dậy thì, estrogen giúp tuyến vú ở nữ phát triển, còn ở nam thì không. Tuy nhiên, mô tuyến vú nhỏ vẫn tồn tại ở nam suốt đời, và chính mô này có thể trở thành nơi phát sinh tế bào ác tính.
Ngày nay, các tổ chức y tế quốc tế như WHO và CDC Hoa Kỳ đều nhấn mạnh rằng tầm soát ung thư vú không chỉ dành cho phụ nữ. Nam giới – đặc biệt là những người có yếu tố nguy cơ như di truyền gia đình có người thân như mẹ, dì, chị gái mắc ung thư vú hoặc phát hiện mang biến thể gây bệnh liên quan đến ung thư di truyền, tuổi cao hoặc mất cân bằng nội tiết – cũng cần chủ động kiểm tra khi có dấu hiệu bất thường.
Tóm lại: Nam có bị ung thư vú không? Có. Và điều quan trọng là đừng để sự chủ quan đánh mất cơ hội phát hiện sớm và điều trị hiệu quả.
Vì sao nam giới vẫn có thể bị ung thư vú? (Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ)
Dưới đây là các nguyên nhân và yếu tố nguy cơ chính khiến nam giới có thể bị ung thư vú:
1. Đột biến gen di truyền (BRCA1 và BRCA2)
Nam giới mang gen đột biến BRCA2 có nguy cơ mắc ung thư vú cao gấp nhiều lần bình thường. Đây là lý do tại sao những người có tiền sử gia đình mắc ung thư vú hoặc ung thư buồng trứng nên thực hiện xét nghiệm gen để tầm soát sớm.
Nếu bạn có người thân mắc ung thư vú dưới 50 tuổi, bạn hoàn toàn nên đặt câu hỏi: “Liệu tôi – một người đàn ông – có bị ung thư vú không?”
2. Mất cân bằng hormone (estrogen tăng)
Một lượng nhỏ hormone estrogen tồn tại trong cơ thể nam giới là bình thường. Tuy nhiên, khi mức estrogen tăng bất thường, nguy cơ ung thư vú cũng tăng theo.
Các tình trạng có thể gây tăng estrogen bao gồm:
- Bệnh gan mạn tính (xơ gan, viêm gan)
- Béo phì (mô mỡ tạo estrogen)
- Hội chứng Klinefelter (nam giới có thêm nhiễm sắc thể X)
- Sử dụng hormone điều trị kéo dài (trong chuyển giới, rối loạn nội tiết)
3. Tuổi tác
Tuổi càng cao, nguy cơ càng tăng. Đa số ca ung thư vú ở nam giới được chẩn đoán ở độ tuổi từ 60 trở lên. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là người trẻ hoàn toàn miễn nhiễm – đặc biệt nếu có yếu tố di truyền.
4. Tiền sử gia đình
Nếu trong gia đình có mẹ, chị/em gái, bà ngoại mắc ung thư vú, nguy cơ bạn mắc bệnh cũng sẽ cao hơn. Đây là dấu hiệu đỏ cho thấy bạn cần tầm soát định kỳ, đặc biệt nếu kèm theo dấu hiệu bất thường ở vùng ngực.
5. Lối sống không lành mạnh
Một số yếu tố trong sinh hoạt hàng ngày có thể làm tăng nguy cơ:
- Hút thuốc lá
- Uống nhiều rượu bia
- Ít vận động
- Chế độ ăn thiếu rau xanh, nhiều chất béo bão hòa
Những yếu tố này tuy không trực tiếp gây bệnh, nhưng góp phần tạo môi trường thuận lợi cho sự hình thành và phát triển tế bào ung thư.
Tóm lại, việc xác định vì sao nam có thể bị ung thư vú là bước đầu quan trọng để chủ động phòng ngừa và phát hiện sớm. Nếu bạn thuộc một trong các nhóm nguy cơ kể trên, hãy chủ động tầm soát càng sớm càng tốt.
Dấu hiệu ung thư vú ở nam giới: Nhận biết sớm để điều trị hiệu quả
Trên thực tế, ung thư vú ở nam giới thường có các biểu hiện ban đầu tương tự như ở nữ giới. Tuy nhiên, do mô tuyến vú ở nam nhỏ hơn và nằm sát da nên các dấu hiệu thường xuất hiện rõ hơn — nếu quan sát kỹ.
Dưới đây là những dấu hiệu sớm phổ biến nhất của ung thư vú ở nam theo American Cancer Society (ACS) :
1. Khối u cứng, không đau dưới núm vú
- Đây là triệu chứng phổ biến nhất.
- Khối u thường nằm sát núm vú, không di động và không gây đau.
- Ở nam giới, mô tuyến vú nhỏ nên khối u dễ được sờ thấy hơn so với nữ.
Theo ACS, 90% nam giới bị ung thư vú phát hiện thấy một khối u ở vú là dấu hiệu đầu tiên
- Núm vú bị tụt vào trong (inverted nipple)
- Một trong những dấu hiệu cảnh báo quan trọng.
- Có thể xảy ra do khối u xâm lấn mô xung quanh.
3. Tiết dịch bất thường ở núm vú
- Dịch có thể trong, đục hoặc lẫn máu.
- Rất ít nam giới để ý đến dấu hiệu này hoặc hiểu được tính nghiêm trọng của nó.
4. Thay đổi bất thường trên da vùng ngực
- Bao gồm: da sần sùi như vỏ cam, đỏ da, bong tróc, loét hoặc dày da quanh vú.
- Đây là dấu hiệu cho thấy tổn thương da do khối u xâm lấn.
5. Sưng, nổi hạch hoặc đau ở nách
- Ung thư vú có thể lan đến các hạch bạch huyết vùng nách.
- Người bệnh có thể thấy đau nhẹ hoặc sưng nề vùng nách, một bên hoặc cả hai.
Theo “Viện ung thư quốc gia Hoa Kỳ” National Cancer Institute -NCI), nếu ung thư vú ở nam giới lan đến hạch nách, tiên lượng sẽ xấu hơn nếu không điều trị kịp thời.
Dễ bị nhầm lẫn với bệnh lành tính
| Dấu hiệu ung thư vú nam | Dễ bị nhầm với |
| Khối u dưới da | U mỡ, nang tuyến, viêm tuyến |
| Tiết dịch núm vú | Viêm da, kích ứng, nhiễm trùng |
| Núm vú tụt | Dị tật bẩm sinh, chấn thương nhẹ |
| Ngứa, đau vùng ngực | Dị ứng |
| Da vùng vú thay đổi | Chàm, viêm da tiếp xúc |
Lời khuyên : Nếu bạn là nam giới và phát hiện bất kỳ bất thường nào ở vùng ngực, đặc biệt là khối u cứng gần núm vú hoặc dịch tiết bất thường, hãy khám chuyên khoa càng sớm càng tốt. Việc chủ động đặt câu hỏi như “Liệu tôi có thể bị ung thư vú không?” có thể là chìa khóa cứu sống bạn.
Vậy câu hỏi đặt ra là: Nam có bị ung thư vú không, và khi nào nên đi tầm soát?
Câu trả lời là: Bạn nên đi tầm soát nếu thuộc nhóm nguy cơ hoặc có dấu hiệu nghi ngờ – càng sớm càng tốt.
1. Nhóm người nên tầm soát sớm theo khuyến cáo
Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS) và Viện Ung thư Quốc gia Mỹ (NCI), nam giới nên cân nhắc tầm soát ung thư vú nếu thuộc các nhóm sau:
Người có tiền sử gia đình mắc ung thư vú hoặc buồng trứng
- Đặc biệt nếu người thân mắc bệnh ở tuổi <50.
- Có người trong gia đình mang đột biến BRCA1/BRCA2.
Người đã xác định mang gen BRCA1 hoặc BRCA2
- Nguy cơ mắc ung thư vú cao gấp >50 lần.
- Nên bắt đầu tầm soát từ năm 35–40 tuổi.
Người có hội chứng Klinefelter (XXY)
- Do nồng độ estrogen cao bất thường.
- Nguy cơ ung thư vú cao hơn 20–50 lần so với nam giới bình thường.
Người có tiền sử xạ trị vùng ngực (đặc biệt sau điều trị ung thư khác)
Người mắc bệnh gan mạn tính hoặc béo phì nghiêm trọng
Cả hai đều làm tăng estrogen nội sinh trong cơ thể.
2. Người không có triệu chứng nhưng thuộc nhóm nguy cơ cao
Ngay cả khi không có dấu hiệu rõ ràng, nam giới vẫn nên tầm soát định kỳ nếu thuộc nhóm nguy cơ. Việc phát hiện sớm giúp:
- Tránh các can thiệp điều trị nặng nề.
- Giảm tỷ lệ tử vong do ung thư vú.
- Có thời gian lựa chọn phương pháp điều trị tối ưu hơn.
Theo CDC, phát hiện ung thư vú ở giai đoạn sớm có thể giúp nâng tỷ lệ sống trên 5 năm lên rất cao
3. Người có triệu chứng nghi ngờ
Bạn nên đi khám ngay nếu có bất kỳ dấu hiệu nào dưới đây kéo dài hơn 1–2 tuần:
- Khối u nhỏ dưới da gần núm vú
- Núm vú bị tụt, tiết dịch bất thường
- Da vùng ngực sần sùi hoặc đổi màu
- Đau hoặc nổi hạch vùng nách
Không nên chờ đến khi triệu chứng rõ ràng mới đi khám, vì ung thư giai đoạn sớm thường không đau.
Lưu ý:
- Nếu bạn cảm thấy khó nói chuyện với bác sĩ vì nghĩ “nam có bị ung thư vú không là điều hiếm gặp”, hãy nhớ rằng càng chủ động, càng bảo vệ được sức khỏe của mình.
- Tầm soát không hề đau và nhiều phương pháp hiện nay không xâm lấn như xét nghiệm máu ctDNA hoặc khám lâm sàng tuyến vú.
Các phương pháp tầm soát ung thư vú cho nam giới
Nếu bạn đang băn khoăn nam có bị ung thư vú không, thì điều tiếp theo bạn nên quan tâm là: Tầm soát như thế nào? Có đau không? Có chính xác không? Tin vui là hiện nay có nhiều phương pháp tầm soát hiệu quả, ít xâm lấn và dễ tiếp cận, phù hợp cho cả nam giới.
Dưới đây là các phương pháp tầm soát ung thư vú được sử dụng phổ biến nhất cho nam giới:
1. Khám lâm sàng tuyến vú
- Bác sĩ sẽ dùng tay kiểm tra mô vú, núm vú và vùng hạch nách.
- Mục đích là phát hiện khối bất thường, da thay đổi, núm vú tụt hoặc tiết dịch.
- Ưu điểm: đơn giản, nhanh chóng, không xâm lấn.
- Khuyến cáo: Nên thực hiện mỗi 6–12 tháng nếu thuộc nhóm nguy cơ cao.
Theo CDC, đây là bước đầu tiên trong quy trình tầm soát, đặc biệt nếu người bệnh có dấu hiệu lâm sàng như u cục hoặc tụt núm vú.
2. Siêu âm vú (Ultrasound)
- Sử dụng sóng âm để tạo hình ảnh cấu trúc mô tuyến vú.
- Phát hiện các khối u rắn, u nang hoặc vùng mô bất thường.
- Ưu điểm: không đau, không bức xạ, có thể áp dụng cho cả mô vú nhỏ của nam giới.
- Hạn chế: không phát hiện được vi vôi hóa nhỏ như chụp nhũ ảnh.
Được chỉ định khi bác sĩ nghi ngờ khối u qua khám tay, hoặc để hướng dẫn sinh thiết.
3. Chụp nhũ ảnh (Mammography)
- Dù phổ biến cho nữ, nam giới vẫn có thể thực hiện nếu có triệu chứng.
- Đặc biệt hữu ích để phát hiện vi vôi hóa – dấu hiệu sớm của ung thư vú.
- Ưu điểm: Được chứng minh có độ nhạy cao trong phát hiện ung thư vú.
- Hạn chế: Nam giới thường có mô tuyến vú ít, nên chỉ định có chọn lọc.
4. Sinh thiết tuyến vú (Breast Biopsy)
- Được chỉ định khi có khối u nghi ngờ ung thư.
- Bác sĩ sử dụng kim nhỏ để lấy mẫu mô và phân tích dưới kính hiển vi.
- Ưu điểm: Cho chẩn đoán xác định (definitive diagnosis).
- Hạn chế: Là thủ thuật xâm lấn nhẹ, có thể gây khó chịu tạm thời.
Sinh thiết là bắt buộc nếu nghi ngờ ung thư vú, dù là ở nam hay nữ.
5. Xét nghiệm gen BRCA1/BRCA2
- Xét nghiệm máu hoặc nước bọt để phát hiện đột biến gen di truyền.
- Nếu mang đột biến, nguy cơ mắc ung thư vú tăng mạnh, và cần theo dõi sát.
- Đối tượng nên làm: Người có tiền sử gia đình ung thư vú/buồng trứng hoặc người mắc ung thư ở độ tuổi trẻ.
Theo National Cancer Institute (NCI), những người mang đột biến BRCA2 có nguy cơ mắc ung thư vú nam gấp nhiều lần người không mang đột biến.
6. Xét nghiệm ctDNA (circulating tumor DNA) – Ví dụ: SPOT-MAS™
Đây là phương pháp tầm soát ung thư tiên tiến nhất hiện nay:
- Chỉ cần 10ml máu, không cần nội soi hay chụp chiếu.
- Phát hiện ctDNA bất thường từ tế bào ung thư lưu hành trong máu.
- Phát hiện sớm nhiều loại ung thư
- Độ chính xác cao, ít dương tính giả hơn so với các xét nghiệm sinh hóa truyền thống (như CEA, CA15-3).
ctDNA đặc biệt phù hợp với người e ngại nội soi, sống ở vùng xa trung tâm y tế, hoặc muốn xét nghiệm tại nhà.
Ung thư vú ở nam giới: Có thể phòng ngừa và phát hiện sớm không?
Câu trả lời là có. Dù không thể ngăn chặn hoàn toàn nguy cơ mắc bệnh, nam giới hoàn toàn có thể giảm rủi ro và phát hiện ung thư vú từ sớm nếu chủ động chăm sóc sức khỏe đúng cách.
Các cách phòng ngừa hiệu quả:
- Giữ cân nặng hợp lý, tránh béo phì (vì mô mỡ làm tăng estrogen – yếu tố nguy cơ).
- Hạn chế rượu bia, không hút thuốc, ăn uống lành mạnh.
- Vận động thể chất thường xuyên (ít nhất 30 phút/ngày).
- Kiểm soát tốt bệnh gan, nội tiết và các rối loạn chuyển hóa.
Chủ động phát hiện sớm:
- Nếu có tiền sử gia đình ung thư vú, nên xét nghiệm gen BRCA.
- Tầm soát định kỳ mỗi năm nếu thuộc nhóm nguy cơ.
- Lắng nghe cơ thể: khối u bất thường, tụt núm vú, dịch tiết bất thường → khám ngay.
- Xét nghiệm ctDNA là lựa chọn tối ưu để phát hiện sớm nhiều loại ung thư, không xâm lấn, thực hiện nhanh.
Nhớ rằng: Nam có bị ung thư vú không? Có. Nhưng nếu được phát hiện sớm, khả năng điều trị khỏi rất cao .
Tầm soát ung thư vú cho nam ở đâu? Chi phí bao nhiêu?
Nên tầm soát ở đâu?
Bạn có thể thực hiện tầm soát ung thư vú cho nam giới tại các cơ sở y tế uy tín:
- TP.HCM: BV Chợ Rẫy, BV Đại học Y Dược, Diag Laboratories
- Hà Nội: BV K Trung ương, BV Bạch Mai, Vinmec, Tâm Anh
- Toàn quốc: Gene Solutions (xét nghiệm SPOT-MAS™ tại cái trung tâm y tế, hoặc phòng khám)
Chi phí tham khảo:
| Phương pháp | Chi phí (VNĐ) |
| Khám lâm sàng, siêu âm vú | 300.000 – 500.000 |
| Chụp nhũ ảnh | 500.000 – 800.000 |
| Sinh thiết vú | 1.500.000 – 3.000.000 |
| Xét nghiệm BRCA1/2 (di truyền) | 5.000.000 – 9.000.000 |
| Xét nghiệm ctDNA – SPOT-MAS™ | 8.000.000 |
Lưu ý: Giá có thể thay đổi theo đơn vị thực hiện và gói dịch vụ. Một số nơi có hỗ trợ bảo hiểm hoặc ưu đãi tầm soát sớm.
Kết luận: Đừng bỏ lỡ cơ hội phát hiện sớm – Nam giới cũng có thể mắc ung thư vú
Nhiều người vẫn tin rằng ung thư vú là “bệnh của phụ nữ”, nhưng thực tế y học đã chứng minh rằng nam giới cũng có thể mắc ung thư vú, đặc biệt nếu có yếu tố di truyền, rối loạn nội tiết hoặc tuổi cao.
Điều quan trọng là không nên chủ quan. Việc chủ động tầm soát sớm sẽ giúp phát hiện bệnh khi còn ở giai đoạn đầu, nâng cao khả năng điều trị hiệu quả, tiết kiệm chi phí và giảm rủi ro biến chứng nặng.
Nếu bạn hoặc người thân là nam giới và thuộc nhóm nguy cơ, hãy:
- Theo dõi các dấu hiệu bất thường vùng ngực
- Thực hiện xét nghiệm phù hợp như siêu âm, BRCA hoặc ctDNA
- Khám định kỳ tại cơ sở y tế uy tín
Phát hiện sớm có thể cứu sống. Đừng đợi khi cơ thể lên tiếng mới hành động.
Disclaimer
Bài viết này chỉ nhằm cung cấp thông tin mang tính tham khảo, không thay thế cho tư vấn, chẩn đoán hoặc điều trị từ bác sĩ chuyên khoa. Người đọc nên đến cơ sở y tế để được tư vấn cụ thể dựa trên tình trạng sức khỏe cá nhân.
Nguồn tham khảo
- American Cancer Society – Breast Cancer in Men
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC) – Male Breast Cancer
- National Cancer Institute – Male Breast Cancer Treatment (PDQ®)
